Thứ Năm, 11 tháng 5, 2017

ANH HÙNG CA - THUẬT NGỮ VĂN HỌC (Trích "150 Thuật ngữ Văn học" của Lại Nguyên Ân biên soạn - 2004, NXB ĐHQG Hà Nội, tr 11)





Tác phẩm tự sự sử thi cỡ lớn, hoành tráng, chủ đề mang tính toàn dân, toàn dân tộc. Ở những thời kỳ phát triển ban đầu của ánh sáng ngôn từ, dạng thức phổ biến hơn cả là sử thi anh hùng.


Anh hùng ca miêu tả những sự kiện và xung đột cốt yếu của đời sống: hoặc là những xung đột của các lực lượng thiên nhiên mà trí tưởng tượng dân gian xem là thần linh; hoặc là những xung đột quân sự giữa các bộ lạc, các dân tộc. Các thiên anh hùng ca cổ đại và trung đại phần lớn là những tác phẩm bằng thơ, được hình thành hoặc là bằng cách hợp nhất nhiều bài tự sự sử thi ngắn, hoặc là bằng cách mở rộng một sự kiện trung tâm. Về sau, anh hùng ca dân gian được một số nhà thơ mô phỏng để tạo ra những anh hùng ca với tư cách sản phẩm của sáng tác cá nhân (Eneide của Vergilius, La Henriade của Voltaire).
Ở những tác phẩm văn học tự sự thuộc các thể tài thế sự tuy không chú ý khám phá quá trình anh hùng của sự hình thành dân tộc nhưng chú ý khám phá các trạng thái hài kịch của quá trình ấy, cũng có sự nảy sinh của những anh hùng ca bằng văn xuôi (Gargantua và Pantagruel của F. Rabelais, Những linh hồn chết của Gogol, Đảo chim cánh cụt của A. France).
Ở các thế kỉ XIX - XX, văn học tiểu thuyết (vốn tập trung khám phá sự hình thành tính cách của cá nhân con người), do đào sâu sự suy tư trên các vấn đề lịch sử dân tộc, đã đi tới chỗ sáng tạo ra thể tài tiểu thuyết anh hùng ca, cũng được gọi là tiểu thuyết sử thi (roman-épopée). Ở một loạt tiểu thuyết sử thi, sự hình thành những tính cách nhân vật chính được đặt trong liên hệ phối thuộc với các sự kiện có quy mô lịch sử dân tộc (Chiến tranh và hòa bình của L. Tolstoi, Sông Đông êm đềm của M. Sholokhov) hoặc lịch sử của một vùng địa lý thế giới (Trăm năm cô đơn của G. Garcia Marquez). Một số tiểu thuyết khác có thể được gọi là tiểu thuyết mang tính sử thi anh hùng, trong đó sự hình thành các tính cách nhân vật chính diễn ra trong quá trình họ tham dự một cách tích cực, chủ động vào các sự kiện lịch sử (Piotr đệ nhất của A.N. Tolstoi, Những người cộng sản của L. Aragon).

Ghi chú: Muốn rõ hơn về Anh hùng ca vui lòng chờ đến phần Sử thi.

0 nhận xét:

Đăng nhận xét